'Eerst werken aan een goed team, voordat we allerlei onderwijskundige uitdagingen aangaan'

Bertie Bovens-Vaes is afdelingsleider vmbo-kader bij Olympia, een school voor vmbo en onderdeel van Christiaan Huygens College in Eindhoven. Aan SchoolLeidend NL vertelt ze waarom ze voor het vak van schoolleider gekozen heeft, wat haar inspireert en waar ze met haar team naartoe werkt.

Eerder gepubliceerd in de rubriek Spotlight van SchoolLeidend NL #1 2023 - FOTO BERT JANSEN

Waarom heb jij voor dit vak gekozen?

“Voordat ik het onderwijs in ging, was ik teamleider bij de Rabobank. Ik ben op een gegeven moment het onderwijs ingerold als docent economie. Dat vond ik heel leuk, maar na een paar jaar was ik wel klaar voor een nieuwe uitdaging. Ik overwoog destijds om eerstegraads te gaan doen, maar stuitte toen op de vacature van teamleider. Eigenlijk dacht ik altijd dat ik dat niet wilde; zo tussen de directie en het team in als een soort ‘pispaaltje’, maar ik ben het toch gaan doen. Nu vind ik het juist heel leuk. Vooral het werken met mensen, leerlingen en docenten in het vmbo ligt mij echt goed en dan bedoel ik de praktische instelling.”

“In het mbo miste ik de vmbo-leerling: de leerling die zegt wat hij denkt, impulsief is en heel betrokken kan zijn. Als je ze aandacht geeft, krijg je dat ook terug. Ik sta ’s morgens bij de deur om goedemorgen te wensen. Nu vertellen ze me ook dat ze nieuwe schoenen hebben of iets hebben meegemaakt. Dit is ontstaan vanuit de coronatijd, als controle op mondkapjes, maar ik ben het blijven doen. Zou houd ik als teamleider zonder lesgevende taak binding met de leerlingen.”

Hoe zorg je ervoor dat je elk jaar beter wordt in je werk?

“Vooral door reflectie en zelfreflectie. Daarnaast mag ik ook graag sparren met de leden van de staf of doe ik mee aan een cursus of intervisie. Als ik niet meer zou kunnen leren, zou dat voelen alsof mijn leven stopt. Ik heb dat echt nodig. Laatst was ik ontevreden over een vergadering, dan maak ik het gedrag van collega’s bespreekbaar, maar ook mijn eigen rol daarin. Fouten durven toegeven, maakt dat ik een balans toon tussen kracht en kwetsbaarheid. Dit deed ik voor de klas ook. En nu nog; voor leerlingen en teamleden ben je dan meer gelijk.”

'Fouten durven toegeven maakt dat ik een balans toon tussen kracht en kwetsbaarheid'

Bertie Bovens-Vaes

Waar werk jij met je team naartoe en hoe doe je dat?

“Mijn team is nog volop in ontwikkeling naar een professionele cultuur. Daarover ga ik veel in gesprek. Wat goed gaat, bekrachtig ik. De verbinding is nog niet optimaal, maar individueel hebben ze allemaal hun kwaliteiten. Op een studiemiddag hebben we onlangs ook gesproken over de professionele cultuur en welk gedrag we zelf vinden dat daarbij hoort. Kreten die daar naar voren kwamen, maken we nu zichtbaar in de personeelskamer, bijvoorbeeld ‘open en eerlijk naar elkaar zijn’. Ik vind het heel belangrijk dat we eerst werken aan een goed team, waarin openheid en feedback geven normaal is, voordat we allerlei onderwijskundige uitdagingen aangaan.”

Wanneer toon(de) jij lef in je beroep?

“Op dit moment vooral dat ik opkom voor mijn eigen mening en sta voor mijn visie. Toen ik nog in het mbo werkte, heb ik me erg ingezet voor de samenwerking met het bedrijfsleven. Ik ben heel trots dat de bedrijven en het onderwijs daar met elkaar verbonden zijn. Ik hoop dat we aan het eind van het jaar vooral terugkijken op een goede teamontwikkeling, zodat we daarna kunnen werken aan ervaringsgericht leren. Wat me dan wel opvalt, is dat leerlingen die ik een paar keer had gevraagd wat ze anders zouden willen op school als zij op mijn stoel zouden zitten, vooral veel structuur en duidelijkheid noemen. Ze verwachten helemaal geen andere vorm van onderwijs. Dat verbaast me dan wel, want ik denk dat we ze veel meer en op andere manieren kunnen meegeven in een andere vorm van onderwijs.”

Welk verschil maakt jouw leiderschap voor jouw team?

“Ik hoop dat ik meer openheid en verbinding breng, zodat we elkaar feedback kunnen geven. Voor mij is de basis van goed onderwijs een sterk team, daar ga ik voor. Als het nodig is, pak ik mijn leidersrol, maar ik heb liever dat we het samen doen. Dit is niet vanuit theorie, maar wel vanuit inspiratie en voorbeelden die ik om me heen heb gezien. Ik pak daar steeds stukjes uit. Ik heb niet zoveel met theorieën over leiderschap en ben erg praktijkgericht, daarom pas ik vast ook zo goed bij het vmbo.”

Welke leider inspireert jou en waarom?

“Als we naar een grote leider kijken, dan is dat echt Barack Obama. Ik zag in zijn leiderschap het menselijke. Hij werkte niet vanuit macht, maar ging ervoor om het goede te doen voor mensen. Dat mis ik echt bij leiders als Donald Trump. Een ‘kleine’ leider, dat zou dan mijn oud-directeur Hans de Koning zijn, hij is echt een mensen-mens. Hij behandelde iedereen gelijkwaardig en kon ook heel duidelijk zijn. Hij had ook constant nieuwe uitdaging en ontwikkeling nodig, dat herken ik ook bij mezelf. Oog voor de mensen, een goed team en blijvende ontwikkeling vormen de rode draad voor mijn leiderschap.”