Prestatiedruk

Vera Koppenrade is 44 jaar, psycholoog, en heeft een eigen bureau voor studiebegeleiding in Amersfoort.

Nog even volhouden. Het vaccineren is flink op stoom als ik dit schrijf. De zomervakantie is in zicht. De laatste loodjes… Tijd om terug te kijken op het ruime jaar waarin de samenleving wereldwijd in de ban was van corona. We kunnen verschillende lessen trekken uit de pandemie. Het zorgt voor toename van kansenongelijkheid en leerachterstanden. Terecht dat daar in de media nadrukkelijk aandacht voor is. Andere lessen zijn minder zichtbaar, zoals een les die ik voor mezelf trek. Een artikel van De Correspondent ’Waarom spijbelen en onvoldoendes halen leerlingen gelukkig maakt’ dekt de lading goed. Vanuit mijn coachingspraktijk valt het mij op dat de enorme prestatiedruk kinderen uit gezinnen met een hogere sociaal economische status vaak ongelukkig maakt. Ik ben daar dit jaar behoorlijk mee geconfronteerd. Welvarende ouders die met een hulpvraag komen enkel en alleen met het doel om de schoolresultaten van hun kind te zien verbeteren. Het proces van vallen, opstaan en opnieuw proberen wordt daarbij maar al te gemakkelijk uit het oog verloren. Deze ouders hebben (te) hoge verwachtingen van hun kroost en die doen er alles aan om aan die verwachting te voldoen. Soms ten koste van zichzelf. Het lijkt wel een vanzelfsprekendheid om alleen goede cijfers te moeten halen.

In het boek van The Price of Privilege uit 2006 van de Amerikaanse psycholoog Madeline Levine komt naar voren dat ouders vooral naar externe stimuli kijken en het innerlijk vaak vergeten. En juist dat stukje is waarom ik voor het onderwijs heb gekozen, want dat is de perfecte ‘leerschool’ voor kinderen om zichzelf te ontdekken. Het ‘zelf’ dat eigen keuzes mag maken en mag leren door fouten te maken. De mogelijkheid om te vallen en weer op te krabbelen.

Een klas vol met prestatiegerichte leerlingen maakt het lesgeven makkelijk. Inhoudelijke lesdoelen kunnen dan gewoon gehaald worden. Maar het onderwijs is niet alleen presteren. Het is ook een omgeving waar je juist kunt oefenen met al je onvolkomenheden. Precies dat stukje pedagogiek dat de laatste jaren zo onderschat wordt.