‘Ik dacht destijds: ach, dat komt wel goed’

€35.000,- Zo hoog is de studieschuld van Koen Dommisse, die een half jaar geld heeft geleend bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De totale studieschuld van huidige en oud-studenten was begin 2023 opgelopen tot €28,2 miljard. Dat is een toename van €1,7 miljard ten opzichte van het jaar ervoor. ‘Als je studeert, heb je nog niet in de gaten hoeveel geld €35.000 is’, legt hij uit. ‘Ik dacht destijds: ach, dat komt wel goed. Maar nu ik een huis wil kopen, merk ik de keerzijde. Toentertijd is ons voorgehouden dat je studieschuld niet meetelt bij het afsluiten van een hypotheek, maar dat blijkt niet te kloppen. Ik kan minder geld bij de bank krijgen voor een huis door mijn schuld.’

Hoop geld

Sinds augustus werkt Dommisse als P&O-adviseur bij waterschap Aa en Maas in Den Bosch. Maakt hij daar de vijf jaar vol, dan lost de werkgever maximaal €15.000,- van zijn schuld voor hem af. Neemt hij eerder ontslag, dan hoeft hij het afbetaalde deel niet terug te betalen. ‘Daar ben ik heel blij mee. Wel is het zo dat werkgevers er flink belasting over moeten betalen, waardoor van die €15.000,- er €7.500,- overblijft. Jammer dat het zo werkt, maar het is nog steeds een hoop geld. En het is fijn dat ik die belasting en dat deel schuld niet zelf hoef te betalen.’

Pechgeneratie

Waterschap Aa en Maas is niet het enige bedrijf dat de studieschuld van jonge werknemers op zich neemt. ‘Ik dacht destijds: ach, dat komt wel goed’ Voor zover bekend, doet ook hotelketen Postillion dit en bedrijven die financials willen aantrekken van de Big 4-kantoren (Deloitte, KPMG, PwC en EY, red.) Door recente cao-onderhandelingen namens onder meer CNV, zal KPN vanaf 2025 ook een deel van de studieschuld van haar werknemers op zich nemen. Die regeling is er dan ook voor mensen die al langer bij de telecommunicatie- en ICT-leverancier werken. ‘Dit doen ze vanuit goed werkgeverschap’, legt cao-onderhandelaar Aynur Polat uit. ‘Ze willen de pechgeneratie helpen, die niet alleen te maken had met het leenstelstel, maar ook moest studeren ten tijde van de pandemie.’

Grens trekken

‘Deze generatie begint met een achterstand door die schuld’, beaamt ook Piet Sennema, secretaris-directeur bij waterschap Aa en Maas. ‘Het voelt onrechtvaardig dat sommigen een studiebeurs hebben gekregen en anderen hebben moeten lenen. Tussen de 18 à 20 procent van onze werknemers is dertig jaar en zo’n 25 mensen maken nu gebruik van deze regeling bij ons. Wie na 1 januari 2023 bij ons is komen werken, kan eraan meedoen. We moesten wel een grens trekken.’

Werkplezier

De regeling kan een goede manier zijn om meer personeel aan te trekken. Polat hoort dat jonge werknemers er enthousiast op reageren en dat er daardoor meer interesse is in de cao. Sennema merkt dat ook, maar wil wel benadrukken dat dit niet de enige maatregel is om mensen binnen te halen – of te behouden. ‘Meestal hadden wij tussen de drie en vijf vacatures open staan, nu bijna niets’, vertelt hij trots. ‘Als je dit wilt gebruiken om meer personeel aan te trekken, dan werkt het niet. Je moet kijken naar het volledige pakket dat je jongeren biedt en hoe jij je als werkgever opstelt. Zorg voor werkplezier en doorgroeimogelijkheden. Mensen die met plezier naar hun werk gaan, maken minder fouten, zorgen voor een betere productie en zijn beter voor je klanten.’

Ontwikkelmogelijkheden

Voor Dommisse is de studieregeling ook niet de reden dat hij bij het waterschap solliciteerde. ‘Een oud-docent van mij werkte er al en heeft me hier aanbevolen. Toen ik zag dat ze een deel van mijn studieschuld op zich zouden nemen, dacht ik: wat goed dat ze zo nadenken over de nieuwe generatie. Maar het heeft mij niet over de streep getrokken om hier te solliciteren. Ik ben vooral gegaan voor de ontwikkelmogelijkheden, het salaris en het opleidingsbudget.

Gedoe

‘Ik weet ook niet of het heel veel uitmaakt of ik nou de schuld afbetaal of mijn werkgever’, gaat Dommisse verder. Fiscaal gezien is de regeling nogal een gedoe. De Belastingdienst ziet de aflossing als loon, waar je dus loonbelasting over moet betalen.’ KPN is nog druk bezig met uitzoeken hoe dit op te lossen. ‘En als er geen fiscaal vriendelijke regeling mogelijk is, dan zal KPN die belasting betalen’, aldus cao-onderhandelaar Polat.

Dankbaar

Polat is momenteel bezig om het deels overnemen van de studieschuld ook op de agenda van de Veiligheidsregio te krijgen. ‘Het zou nog mooier zijn als werkgevers de gehele schuld kunnen overnemen, maar zo ver zijn we nog niet’, vertelt ze. ‘Op deze manier kan je je als werkgever aantrekkelijk maken voor werkzoekende jongeren. Ik zou het andere organisaties ook aanraden om op te pakken.’ Dommisse waardeert het dat werkgevers laten zien te merken waar jongeren mee worstelen. ‘Daar ben ik heel dankbaar voor.’