Individueel of toch collectief?

Steeds vaker merk je dat de collectiviteit afbrokkelt en het individualisme toeneemt. De ‘oudere’ leden die de vakbond groot hebben gemaakt, gaan met welverdiend pensioen of erger nog ‘vallen’ weg. De jongere generatie die het estafettestokje moet overnemen, blijft achter en laat het steeds vaker vallen. Komt dit door de samenleving die steeds individualistischer wordt of is het woord vakbond te oubollig geworden? De 40-urige werkweek, de vakantie-uren, de arbeidsomstandigheden: allemaal regelingen die we (inmiddels) vanzelfsprekend vinden. Hebben onze (groot)ouders hier zo hard voor gestreden. Gaan wij dit nu echt zomaar overboord gooien?

Zelf kom ik uit Zuid-Limburg, het gebied van het zwarte goud (de kolenmijnen). In de beginjaren hebben hier mensen in slechte arbeidsomstandigheden moeten werken. Maar doordat de ‘koempels’ (mijnwerkers) zich collectief opstelden en de erbarmelijke omstandigheden niet langer accepteerden (door zich aan te sluiten bij een vakbond) en in actie kwamen, hebben zij met succes gevochten voor veilige omstandigheden en acceptabele afspraken.

Hierbij valt te denken aan de bescherming tegen het vele stof, het oprichten van een mijnwerkersschool (daarvoor kregen de meeste koempels alleen maar typelessen en een beetje Nederlands), de invoering van verschillende schichten (diensten), leeftijdsafspraken over werken in de nacht (alleen 18 jaar of ouder) en, naderhand bij de mijnsluiting, medewerkers begeleiden van-werk-naar-werk of vervroegd laten uittreden.

Gaan wij vervallen in oude tijden of gaan we het estafettestokje overnemen en doorgeven? Ik hoop dat laatste! Laten we samen de schouders eronder zetten en strijden voor behoud en nog betere arbeidsomstandigheden, inflatiecorrectie, rouwverlof, hogere minimumlonen en het generatiepact. Zonder vakbonden hebben we geen inspraak meer, kan de werkgever eenzijdig arbeidsvoorwaarden vaststellen en hebben we geen invloed meer op de cao. We zijn dan echt slechter af. Dat onze jongeren, met hulp van de vakbond, mogen genieten van een mooie (arbeids)toekomst en onze ouderen, die ons land hebben gemaakt tot wat het nu is en gevochten hebben voor onze (vakbonds) rechten, van een zorgeloos pensioen.