Vorige zomer kon meer dan de helft van de studenten van de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) Haven Operaties en Haven Logistiek, die in de Rotterdamse haven op stage wilden, geen werkplek vinden. Door de coronacrisis voelden havenbedrijven zich genoodzaakt stageplekken te schrappen voor deze studenten, die vier dagen in de week praktijkstage lopen en een dag per week naar school gaan. Daarbij komt ook nog dat het aantal studenten in de twee opleidingsrichtingen exorbitant is toegenomen, omdat het STC, dat mbo- en hbo-onderwijs biedt, en de havenbedrijven de richtingen de laatste jaren hebben gepromoot. Zij wilden hiermee vooruitlopen op de voorspelde vergrijzing in de havensector.
Meer les
Als alternatief voor de geschrapte stages is het STC de bbl-studenten vaker les gaan geven, zodat ze minder naar school hoeven als ze eenmaal een stageplaats hebben gevonden. Daarnaast werden de bbl-opleidingen samengevoegd met de bol-opleidingen (beroepsopleidende leerweg), waarbij studenten de hele week naar school gaan. Vaker lesgeven met gesimuleerde praktijksituaties gebeurt nog steeds, maar het STC is teruggekomen van het samenvoegen van bol en bbl.
Simulatielessen afbouwen
‘Dat bleek geen oplossing’, concludeert STC-woordvoerder Erwin Groenewold. ‘Studenten in de bbl-richting vinden dit niet leuk, die willen gewoon aan het werk. Een aantal studenten koos daarom een andere richting, waardoor de instroom ernstig terugliep.’ Ook de stimulatielessen vormen geen oplossing op lange termijn, vreest hij. ‘Met die lessen, met gastdocenten uit de praktijk, kunnen we de bedrijfsstages heel dicht benaderen, maar we kunnen ze nooit helemaal vervangen. Het is second best, studenten hebben liever een echte stage. De gastdocenten vervangen geen werksituatie met volwassen medewerkers die al tien jaar in een bedrijf werken. Studenten moeten ook leren met verschillende mensen om te gaan. Je kunt vaardigheden testen, maar niet de echte situatie nabootsen. Hopelijk kunnen we die simulatielessen zo snel mogelijk afbouwen, het blijft een noodgreep.’
Hand op de knip
Het aantal aanmeldingen voor stages is beduidend minder dan vorig jaar, stelt Groenewold vast. Het vinden van stageplaatsen ging niet denderend het afgelopen schooljaar, constateert ook Marleen Stuurman van Transport & Offshore Services (TOS), een havenuitzendbureau en een van de belangrijkste bemiddelingsbureaus voor bbl-stageplekken in de Rotterdamse haven: ‘In het begin van de crisis hielden bedrijven de hand op de knip, maar we hebben uiteindelijk nog wel een behoorlijk aantal studenten aan een leerwerkplek kunnen helpen. De vaste klanten waren bereid om stagiaires te plaatsen, maar we moeten ook nieuwe stagebedrijven vinden. Daarvoor zijn we druk acquisitie aan het voeren.’ Zowel Stuurman als Groenewold benadrukken de noodzaak van bedrijven om te investeren in stageplaatsen.
Jongeren nu aantrekken
Stuurman: ‘Werkgevers in de haven zouden op lange termijn moeten plannen en inspelen op personeelsschaarste die in de toekomst gaat ontstaan. Wij zien nog steeds veel animo onder jongeren om in de haven te gaan werken. Als het over een paar jaar beter gaat, heb je ze nodig. Bedrijven moeten die jongeren nu al aantrekken en daar geld, tijd en ruimte voor beschikbaar stellen om hen op te leiden, zodat ze na een aantal jaren als professional kunnen meedraaien.’ ‘Die mensen krijg je niet als je nu niet investeert in opleidingsplaatsen’, weet ook Groenewold. ‘Voorzichtigheid is in eerste instantie een logische reflex, maar kijk toch vooruit. Het wordt druk in de transport en de logistiek. De onlinebestellingen zijn daar een voorbeeld van. Bedrijven zullen het straks moeilijk krijgen als ze op beginners zijn aangewezen.’
Dit verhaal stond eerder in MijnVakbond 2 van juni 2021.
