De meerwaarde van een vakbond

Hoe kan het nu dat de vakbonden successen boeken in de verschillende cao-onderhandelingen en dat hun ledenaantal desondanks daalt? Het verwondert me en diezelfde verwondering had ik jaren geleden al bij de teloorgang van de Partij van de Arbeid. De mensen die werkten gingen er financieel op achteruit ten opzichte van de mensen die veel eigen vermogen hadden. Bezit loont, werken veel minder. Het is één van de oorzaken van een steeds groter wordende financiële kloof.

Ooit startte ik mijn loopbaan bij de Koninklijke Marechaussee en in de eerste weken van de opleiding werden we bezocht door wel drie vakbonden. Het was toentertijd een soort vanzelfsprekendheid dat we lid werden. Collectief sta je tenslotte sterker dan alleen.

In onze samenleving zijn er twee hele belangrijke beginselen die ik ook in mijn eigen leven vaak als uitgangspunt neem: die van algemeenheid en van wederkerigheid. Ofwel, wanneer iets voor de een geldt, geldt het ook voor de ander en wat je bij mij doet, mag ik ook bij jou doen. Natuurlijk is het allemaal iets uitgebreider te onderbouwen, maar dat is lastig in een korte column.

Moet een salarisstijging die bonden overeenkomen met werkgevers ook gelden voor werknemers die geen lid zijn van een vakbond? Op basis van het eerste beginsel luidt het antwoord ja. Het wel of geen lid zijn van een bond doet daar niets aan af. Nu naar de wederkerigheid. Als de bond iets bereikt dat voor mij van belang is, moet ik dan ook niet iets terug te doen voor de bond? Kan ik me zomaar terugtrekken uit een collectief, omdat het toch wel voor me wordt geregeld of wil ik juist door mijn lidmaatschap het collectief verder versterken? Wat is de meerwaarde van een vakbond voor de leden anders dan alleen partner zijn bij de cao-onderhandelingen? Zijn ze nog wel van deze tijd? Afgaande op wat ik in de eerste regel aanhaalde, denk ik dat vakbonden nog steeds de beste garantie zijn voor een voet tussen de deur bij werkgevers. Hoe meer leden, hoe beter er geluisterd wordt naar hun eisen voor betere arbeidsvoorwaarden.