Word geen badeendje met een dikke teflonlaag

Caroline Koetsenruijter (43) is mediator, trainer en adviseur in conflictbemiddeling. Zij schreef het boek Jij moet je bek houden! over hoe je als professional moet omgaan met boze burgers, ouders, klanten en patiënten.

‘Je mag ook helemaal niks meer zeggen!’, ‘Pas op voor die boterzachte pampergeneratie, die kan niks aan!’, ‘Hou toch op, agressie hoort erbij!’ en ‘Al die aandacht voor agressie is woke-nonsense!’En als toegift: ‘If you can’t stand the heat, get out of the kitchen!’

We bevinden ons in een grenzenstorm waarbij een antwoord op de vraag wat acceptabel gedrag is context-, tijd- en plaatsafhankelijk is. Is agressie altijd onacceptabel of moet de werkende ook wel tegen een stootje kunnen? Deze vraag zet ons op het verkeerde been door het woordje of. Het moet vervangen worden door het woordje en. Agressie is niet acceptabel en werkenden moeten wel tegen een stootje kunnen. Maar wees gewaarschuwd: ook kleinere stootjes kunnen uiteindelijk leiden tot geestelijke of lichamelijke gezondheidsschade, uitval en vertrek.

Waar ligt de grens tussen kritiek, emotie en agressie nou precies? The right to offend, shock and disturb bleek al in 1976 in een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens over de vrijheid van meningsuiting zoals vervat in artikel 10 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. De Europese wetgever bepaalt daarmee dat wij allemaal tegen een stootje moeten kunnen.

‘Wat je negeert, sta je toe, geef je door en wordt gekopieerd’

Caroline Koetsenruijter

Daarnaast is het de vraag tegen welk stootje werkenden precies moeten kunnen. ‘Vroeger kreeg je een grote bek en was het klaar. Nu worden we opgespoord en bedreigd via Facebook. Hoe de huidige vormen van online agressie onder de huid gaan zitten is van een totaal andere orde’ of ‘Ik word liever bespuugd dan dat ze weer met kanker aankomen. Mijn vrouw overleed hieraan vorig jaar.’ Kortom: offline én online agressiestootjes veranderen regelmatig van inhoud, zwaarte, onderwerp en vorm. Daarnaast kan verbale agressie ook de laatste druppel zijn om een rots te breken. The straw that broke the camel’s back.

Om juist ook op langere termijn genoeg werkenden bereid te vinden dit risico te dragen, is het essentieel dat zij steun en bescherming ervaren van de werkgever en van ons als samenleving. We moeten om slachtoffers van agressie heen gaan staan. Negeer en accepteer agressie tegen wie dan ook nooit. Want wat je negeert, dat sta je toe, geef je door en wordt gekopieerd. Het wordt normaal en onderdeel van de cultuur. Dan worden het agressiepatronen in plaats van incidenten. Wijze raad van wetenschapper Leonie Heres: ‘If you can’t stand the heat: lower the temperature’.