Directe instructie effectief?

Esther Singer (33) is leerkracht groep 5/6 op RK basisschool Willibrordus in Hoogkarspel

Iedereen kan zo een voorbeeld opnoemen van die ene leraar die keer op keer boeiend en met humor, en tegelijkertijd duidelijk de stof wist uit te leggen. Iemand die de taal van de leerlingen sprak en haarfijn aanvoelde waar hun behoeftes lagen. Lessen waar je je als kind op verheugde, en het jammer vond als de les was afgelopen. We kennen ook allemaal wel voorbeelden van lessen die totaal geen indruk maakten; waarbij je jezelf afvroeg wat het nut ervan zou moeten zijn. Goed kunnen lesgeven is een kunst, maar het blijft mensenwerk. En mensen maken het verschil. Leraren maken het verschil. Of nog beter gezegd: de keuzes die je als leraar maakt, maken het verschil.

We hebben als school een aantal studiedagen besteed aan het directe instructiemodel. Er zou bewezen zijn dat deze manier van instructie geven de hoogste rendementen oplevert. Na een klassikale start en het activeren van de (hopelijk) aanwezige voorkennis krijgen de leerlingen de nieuwe begrippen of vaardigheden aangeboden. De leerkracht doet het voor, daarna volgt een tussenstap om samen met de kinderen het geleerde te oefenen, en vervolgens gaan ze zelf aan de slag met de nieuwe stof.

De keuzes die je als leraar maakt, maken het verschil’

Esther Singer

Bij elke stap check je als leerkracht continu: zitten al mijn kinderen nog in de bus? Zijn ze niet afgedwaald in hun gedachten, hebben ze per abuis een misconcept gecreëerd? Snappen ze wat de bedoeling is en lukt het uiteindelijk om de nieuwe stof op de juiste manier toe te passen? Verweef hierin de instructieprincipes van Rosenshine, en je lessen staan als een huis.

Is het dan alleen maar Rosenshine en manegeur? ehh, rozengeur en maneschijn? De directe instructieprincipes zijn misschien het meest effectief, het laat weinig ruimte over voor zelf ontdekkend leren en creativiteit. Als we elke dag opnieuw voortdurend modellen (voordoen) bij alles wat nieuw is, geven we de kinderen dan nog wel genoeg kans om zelf te ontdekken en tot inzichten te komen? De voldoening is des te groter als je door de leerkuil bent gegaan. Je hebt doorzettingsvermogen getoond, leert omgaan met tegenslagen, accepteert dat niet altijd alles in één keer lukt. Wat doet een goede leerkracht? Balans vinden tussen enerzijds heldere, krachtige instructie geven bij nieuwe kennis en vaardigheden. Anderzijds leerlingen ruimte geven om zelf op onderzoek uit te gaan, fouten te maken, fouten te verbeteren en creativiteit te ontwikkelen.